Jakie przepisy regulują międzynarodowe usługi transportowe na terenie Unii?

Na skutek procesów globalizacyjnych nie tylko ludzie zaczęli migrować między państwami. Nieodzownym elementem życia stała się również wymiana towarowa. Znaczny odsetek lądowych usług transportowych stanowi obecnie transport międzynarodowy, który ma ogromne znaczenie dla światowej gospodarki, przez co musi być regulowany odrębnymi zasadami. W efekcie na każdej firmie transportowej ciąży obowiązek przestrzegania wielu restrykcyjnych przepisów zawartych w międzynarodowych umowach i aktach prawnych. W dalszej części wpisu przedstawimy najważniejsze dokumenty prawne regulujące usługi transportowe wykonywane na terenie Unii Europejskiej. Obejmują one rozporządzenia, konwencje i umowy, które obowiązują firmy skupiające się zarówno na rynkach międzynarodowych, jak i lokalnych.

Dokumenty prawne regulujące międzynarodowe usługi w zakresie transportu drogowego

Zagwarantowanie swobodnego, wydajnego i bezpiecznego przepływu ludzi oraz ładunków na terenie UE jest głównym celem polityki prowadzonej w ramach usług transportowych, pod które podlegają wszelkie dostępne typy transportu (nie tylko drogowy, ale też kolejowy, wodny i powietrzny). Z tego powodu usługi transportowe muszą być regulowane przez liczne akty prawne, które będą jasno określać m.in. warunki umów przewozowych, niezbędne do wykonywania przewozów dokumenty, zasady dostępu do zawodu przewoźnika drogowego czy prawa i obowiązki przewoźnika. Znajomość przepisów umożliwia właściwe funkcjonowanie działalności związanej z transportem międzynarodowym wykonywanym przez takie firmy jak Anmar ze Skaryszewa. Regulacją usług transportowych zajmuje się wiele aktów międzynarodowych, w tym:

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 ustanawiające wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego;
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wspólnych zasad dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych;
• Rozporządzenie (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego;
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) 2020/1055 z dnia 15 lipca 2020 r. zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1071/2009, (WE) nr 1072/2009 i (UE) nr 1024/2012 w celu dostosowania ich do zmian w transporcie drogowym;
• Rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym;
• Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) sporządzona w Genewie 19 maja 1956 r. – Polska ratyfikowała ją w 1962 r.;
• Konwencja celna dotyczącą międzynarodowego przewozu towarów z zastosowaniem karnetów TIR z dnia 14 listopada 1975 r.;
• Konwencja o Wspólnej Procedurze Tranzytowej (WPT) z 1987 r. – Polska przystąpiła do Konwencji 30 czerwca 1996 r.;
• Konwencja dotycząca odprawy czasowej (m.in. zastosowanie karnetu ATA oraz karnetu de Passage) z 1990 r.;
• Umowa europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR) z 1957r.;
• Umowa Europejską dotyczącą pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR), sporządzona w Genewie dnia 1 lipca 1970 r.;
• Umową o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP) z 1970 r.

Dodatkowe wymagania związane z międzynarodowym transportem w UE

Innym niezwykle ważnym dokumentem w kontekście wykonywania usług transportowych na terenie Unii było rozporządzenie (WE) nr 484/2002 z dnia 1 marca 2002 r., zastąpione rozporządzeniem (WE) nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 r., a następnie zmienione rozporządzeniem (UE) 2020/1055z dnia 15 lipca 2020 r. To w nim ustanowiono, że w przypadku zarobkowego wykonywania międzynarodowego przewozu drogowego wymagane jest posiadanie licencji wspólnotowej oraz wypisu z licencji wspólnotowej dla każdego pojazdu. Licencja jest wydawana przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego (GITD) i uprawnia do podejmowania oraz wykonywania działalności gospodarczej w zakresie zarobkowego transportu drogowego. Dodatkowo dokument poświadcza, że kierowca jest zatrudniony zgodnie z przepisami ustawowymi i wykonawczymi dotyczącymi zatrudnienia i kształcenia zawodowego, mającymi zastosowanie w państwie członkowskim siedziby.